སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ།
བོད་འདིར་དབང་བསྒྱུར་བ་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་འདེམས་བསྐོ་བྱེད་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་སྲོལ་དར་མེད་པར་གྲགས་ནའང་། རྒྱལ་པོ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ལོ་ངོ་༢༡༣༧ ཡར་སྔོན་དུ་བོན་པོ་ཤེས་པ་ཅན་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་གཉའ་བར་བཏེག་སྟེ་རྒྱལ་ཁྲིར་མངའ་གསོལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ལ། ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སུའང་ཞིང་འབྲོག་ས་ཁུལ་གྱི་སྡེ་ཤོག་ཚོ་ཤོག་གི་དཔོན་ཁག་དང་རྒན་པོ་རྣམས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བསྐོ་གཞག་དང་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་བའི་ལམ་སྲོལ་དེ་ཧ་ཅང་ཁྱབ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅིང་། དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་འདུལ་བའི་དགོངས་དོན་ལྟར་ལས་སྣེ་རྣམས་འདེམས་བསྐོ་དང་ཆོས་ཀྱི་བྱ་བ་འགངས་ཆེན་ལ་མང་མོས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའང་ཡུན་རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཡོད།ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་བཙུགས་པའི་བོད་ལྗོངས་ཚོགས་འདུ་རྒྱས་འཛོམས་ནི་འཛིན་སྐྱོང་དང་ཁྲིམས་བཟོའི་ནུས་པ་གཉིས་ཆ་ལྡན་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཚོགས་འདུ་འདི་ནི་གཞུང་ཞབས་དང༌། ལྷ་སའི་མི་འཐུས། གདན་ས་གསུམ་དང་ལྷ་སའི་ཉེ་རྒྱུད་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་མཁན་པོ་སོགས་ལས་གྲུབ་ཅིང་། ཕྱི་རྒྱལ་དང་ཆིངས་ཡིག་བསྣོལ་འཇོག་གམ་དམག་འཁྲུག ༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན། རྒྱལ་ཚབ་བསྐོ་བཞག་འཕོ་འགྱུར། རྒྱལ་ཚབ་དང་བཀའ་ཤག་གིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དཀའ་བའི་དོན་གནད་སོགས་རྒྱལ་དོན་འགངས་ཆེན་ཚང་མ་ཚོགས་འདུ་ནས་གྲོས་བསྡུར་གཏན་འབེབས་བྱེད་པ་ཡིན་སྟབས། དེང་སང་ནུབ་ཕྱོགས་དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་དང་མཚུངས་ཆོས་མང་དུ་ཡོད།ཡིན་ནའང་། རྒྱ་གུང་ཁྲན་གྱིས་༡༩༤༨ ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ས་སྡེ་རིམ་ཟོས་ཀྱིས། ༡༩༥༡ ལོར་དྲག་དཔུང་གི་བཙན་ཤེད་འོག་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་འཇོག་ཏུ་བཅུག་པ་དང་། ཅང་མ་འགོར་བར་བཙན་འཛུལ་བའི་གདོང་རིས་དམར་རྗེན་དུ་བཏོན་ནས། བོད་མིར་དྲག་གནོན་གྱི་གདུབ་རྩུབ་སྲིད་ཇུས་བར་མ་ཆད་པར་སྤེལ་སྟབས། ༡༩༥༩ ལོར་༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་གང་གི་ཕེབས་རྗེས་བསྙེགས་པའི་བོད་མི་ཁྲི་བརྒྱད་ཙམ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་མི་ཕེབས་ཀ་མེད་བྱུང་ཡོད།
འཚོ་གནས་ཀྱི་དཀའ་ཚེགས་སྣེ་འཛིང་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཁོར་ཡུག་དེ་ལྟ་བུའི་ནང་དུའང་། ༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐུགས་བཞེད་སྔོན་ཡོད་ལྟར། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་དམངས་གཙོ་ཅན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུར་ཐུགས་བརྩོན་ཡུད་ཙམ་ཡང་གཡེལ་མེད་ལ། དུས་ད་ལ་ཐུག་གི་བར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་ལ་གྲུབ་འབྲས་གང་ཐོབ་ཐམས་ཅད་མགོན་པོ་གང་གིས་སྟེང་ནས་གཤམ་དུ་སྐུལ་འདེད་གནང་བ་ཞིག་ཡིན།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལས་ཀའི་ཉམས་མྱོང་གསོག་སྒྲུབ་སོགས་ཀྱི་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ལ་གཞིགས་ཏེ། དེ་ཕན་ལས་ཁུངས་ཁག་ནང་ཆ་བགོས་ཀྱིས་བཞུགས་སྲོལ་ཡོད་ནའང་། དེ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་སྲོལ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་། ལས་འགན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཏག་ཏག་མིན་སྟབས། ༡༩༦༦ ཟླ་༥ ཚེས ༣ ཉིན་ནས་བཟུང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དངོས་སུ་ཟུར་འཛུགས་བསྐྱངས།
- ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ལ་བཀའ་བློན་དང་འདྲ་བའི་མཚན་གནས་དང་། སྤྱི་འཐུས་བྱིངས་རྣམས་ལ་བཀའ་བློན་ལས་རོགས་དང་འདྲ་བའི་མཚན་གནས་སྩལ།
- དེ་སྔོན་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དང་། བཞུགས་སྒར་དུ་ཡོད་པའི་ལས་བྱེད་ཆེ་ཕྲ་བཅས་ནས་ཟླ་དྲུག་རེའི་མཚམས་ལས་བསྡོམས་ཚོགས་འདུ་རེ་གནང་མུས་དེ་དག་༡༩༦༩ ལོ་ནས་བཟུང་ཕྱོགས་མཐའི་གཞིས་འགོ་བདེ་དོན་དང་། ས་ཁུལ་སོ་སོའི་མི་འཐུས་བཅས་ཡོད་པའི་ལོ་འཁོར་ཚོགས་ཆེན་རེ་གནང་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་མཛད།
- ༡༩༧༣ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་པའི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་༡༩༧༣ ཟླ་༨ ཚེས་༢༥ ཉིན་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས།
- ༡༩༧༤ ཟླ་༡༡ ཚེས་༢༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་གདམ་བྱ་འདེམས་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སྟེ། བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་དམིགས་བསལ་གྲངས་བཅད་མ་དགོས་པར་ཕོ་མོ་ཁྱད་མེད་འོས་འདེམས་བྱས་ཆོག་པ་བཟོས།
- རང་གཞུང་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ལོ་འཁོར་དངུལ་རྩིས་དེ་སྔོན་བཀའ་ཤག་ནས་ཐུགས་འགན་གནང་མུས་དེ་དག་༡༩༧༥ ལོ་ནས་བཟུང་ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་འདུ་ནས་གནང་རྒྱུར་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་ལྟར། དངུལ་རྩིས་སྒྲིག་གཞི་ཡང་གསར་དུ་གཏན་འབེབས་གནང་།
- ༡༩༧༥ ལོར་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་༦ པའི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་བྱུང་བ་ལྟར། ཕྱི་ཟླ་༩ ཚེས་༢ ཉིན་མང་གཙོའི་དུས་ཆེན་བརྩི་སྲུང་མཛད་རྒྱུར་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་གཞུང་འབྲེལ་གུང་སེང་གནང་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད།
- ༡༩༧༧ ཟླ་༡༠ ཚེས་༥ ནས་བཟུང་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ཆོས་འཐུས་གསར་བསྐོ་བསྐྱངས།
- ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་༡༡ སྐབས་སུ་བཀའ་མོལ་བྱུང་བ་ལྟར། ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ནས་༡༩༧༩ ཟླ་༧ ཚེས་༢༣ ཉིན་འཆར་ཕུལ་ཕྱག་རྟགས་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་དོན། བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་མཛད་འཁུར་དུས་ཡུན་ལོ་ལྔའི་རིང་གནང་རྒྱུ་གཏན་འབེབས་མཛད།
- ༡༩༨༡ ལོ་ནས་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཚོགས་ཆེན་དེར་བོད་གཞུང་མང་ལོ་འཁོར་སྲི་ཞུ་ཚོགས་ཆེན་ཞེས་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་ལོ་ལྟར་ཚོགས་ཆེན་མ་དགོས་པར་ལོ་གཉིས་རེའི་མཚམས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་རེ་གནང་རྒྱུ་བཅས་གཏན་འབེབས་མཛད། དེ་བཞིན་ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་འདུའི་སྒྲིག་གཞིར་ཡང་ལེགས་བཅོས་གཏན་འབེབས་གནང་།
- ༡༩༨༡ ལོར། གཞོན་ནུའི་ལྷན་ཚོགས་སོགས་ནས་སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུ་གནང་ཕྱོགས་ཆོལ་ཁ་སོ་སོས་རང་ཁོངས་འོས་གཞི་འོས་འདེམས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་ཆོལ་གསུམ་འོས་ཤོག་མཉམ་བསྡུ་གནང་ལེགས་ཀྱི་ཞུ་སྙན་རིམ་ཕུལ་ལ་བརྟེན། ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་དེ་དོན་མང་མོས་ཐག་གཅོད་བྱུང་སྟེ་དབུས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཚོགས་ནས་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་པར། མདོ་སྟོད་མི་མང་ནས་སྔར་ལམ་ལྟར་ལེགས་པའི་བསམ་ཚུལ་རིམ་བྱུང་ལ་བསྐྱར་དུ་བཀའ་བསྡུར་གནང་སྟེ། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བརྒྱད་པ་འདི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་ཐེངས་གཅིག་གིས་འཐུས་རྒྱུར་དེ་ཐོག་ཕྱག་རྟགས་རིན་པོ་ཆེ་སྤྱི་སྩལ་དགོངས་དོན་གནང་རྒྱུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་མ་ཟད། སྤྱི་འཐུས་གྲངས་ཚད་ཀྱང་ཉུང་འཕྲི་གནང་ཡོད།
- ཕྱི་ལོ་༡༩༨༢ ཟླ་༡ ཚེས་༥ རྒྱུན་ལས་ཚོགས་འདུའི་སྒྲིག་གཞིའི་དགོངས་དོན་ལྟར། ཆེས་མཐོའི་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་འདུ་དང་། ལོ་འཁོར་སྲི་ཞུ་ཚོགས་ཆེན། ལོ་འཁོར་དངུལ་རྩིས་ཚོགས་འདུ་སོགས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་འཆར་འཕར་ཚོགས་འདུ་ཚང་མའི་ཚོགས་གཙོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཉིས་ནས་འགན་འཁུར་གཙོ་སྐྱོང་གནང་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་བཟོས།
- ༡༩༨༤ ལོར་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་དགུ་པའི་འོས་བསྡུའི་སྐོར་དབུས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཚོགས་ནས་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་པར། སླར་ཡང་མདོ་སྟོད་མི་མང་གི་ངོས་ནས་སྔར་ལམ་ལྟར་ལེགས་ཆ་ཆེ་བའི་ཞུ་གླེང་རིམ་བྱུང་བཅས་ལ་བརྟེན། བོད་མི་མང་ཁུངས་སོ་སོའི་ཚོགས་མི་དང་། གཞོན་ནུའི་ཚོགས་མི། བོད་ནས་གསར་འབྱོར་བཅས་ཚང་འཛོམས་བསམ་གྲོས་ཞིབ་བསྡུར་བགྱིས་པའི་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་དུ། སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུ་བྱ་ཕྱོགས་སྤྱི་མོས་སུ་འགྱུར་པའི་དུས་སྐབས་མ་བྱུང་བར་༸ གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་བསྐོ་གཞག་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བ་དང་། དེ་བཞིན་ལས་འཁུར་ཡུན་ཚད་ཀྱང་ལོ་ལྔ་བར་རིང་གཏོང་མཛད་འགབས་མཆིས་མིན་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཡོང་བ་ཞེས་ཞུས་ཁོངས་ནས། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བརྒྱད་པ་འདི་ལོ་གཉིས་འཕར་འགྱངས་གནང་། དེ་ནས་བཟུང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཡུན་ལོ་ལྔར་ཐུགས་གཏན་འཁེལ།
- སྐབས་བཅུ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་རང་རང་ཆོལ་ཁ་ཆོས་བརྒྱུད་ཐོབ་ཁུངས་སོ་སོ་ནས་འོས་འཕེན་གྱིས་འདེམས་བསྐོ་གཏན་འབེབས་བྱུང་བ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་༡༩༨༨ ཟླ ༩ ཚེས་༢ ཉིན་འདེམས་ཐོན་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་དང་འབྲེལ་ལས་སྒོར་ཞུགས།
- སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཐོག་དུས་བསྟུན་ལེགས་ཆའི་སྒྱུར་བཀོད་བསྩལ་བཞེད་ཀྱིས་སྐབས་བཅུ་པའི་ལས་རྒྱུན་མ་གཙང་གོང་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༠ ཟླ་༥ ཚེས ༡༡ ཉིན་ཁུ་བསྡུའི་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས།
སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས།
ཕྱི་ལོ་༡༩༨༠ འགོ་སྟོད་ནས་བཟུང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་བཀའ་ཤག་འཐུས་སྒོ་ཇེ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་ལམ་སྟོན་སྔ་རྗེས་ཕེབས་པ་མ་ཟད། འཛིན་སྐྱོང་གི་འགོ་ཁྲིད་སྲིད་བློན་བསྐོ་གཞག་དགོས་མིན་མང་ཚོགས་ལ་བསམ་ཚུལ་དྲི་བསྡུར་སོགས་རིམ་པར་མཛད་དེ། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༠ ལོའི་ཟླ་༥ ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མི་འཐུས་༣༦༩ ཙམ་འདུས་པའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་སྐོང་དང་འབྲེལ། ཚོགས་མགོན་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གྱིས་ལམ་སྟོན་ཞིབ་གསལ་བསྩལ་དོན་ལྟར། ཚོགས་ཐོག་ནས་བར་བརྒལ་བཀའ་བློན་འོས་འདེམས་དང་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་ཚད་སྤར་ཆ་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག
ལོ་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ཐད་བསྐོས་བསྐྱངས་པ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆར་ཆོལ་ཁ་གསུམ་སོ་སོར་སྤྱི་འཐུས་མི་གྲངས་༡༠ རེ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་པར་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་རེ། ༸གོང་ས་ཆེན་པོས་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་ནས་གསུམ། བྱང་ཨ་རི་ནས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག ཡུ་རོབ་ཁུལ་ནས་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་བཅས་བསྡོམས་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་༤༦ ལ་སྤར་ཆ་མཛད།
ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ཟླ་༥ ཚེས་༢༩ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོའི་མཇུག་ཏུ་༸གོང་ས་ཆེན་པོས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན་དུ། “དེ་རིང་འདིར་ཁྱེད་རང་ཚོ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུ་སྟངས་དང་། མཐའ་མའི་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྟངས་ལམ་གསར་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གཏན་འཁེལ་བ་མ་ཟད། ད་རེས་ཀྱི་ལས་དུས་འདི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་དག་ལ་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཉིན་བསྟུད་དེ་བགྲོ་གླེང་དང་གོ་བསྡུར་མཐིལ་ཕྱིན་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཡང་ཕྱོགས་མཐའི་བསམ་འཆར་རྣམས་ལ་ཡང་བལྟ་རྒྱུ་ཡོད་པས། གང་དགའ་ཅི་ལེགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡག་པོ་བཞེས་ཏེ་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་པ་དགོས་”ཞེས་སོགས་ཕེབས་དོན་བཞིན། སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་རེ་རེ་བཞིན་བགྲོ་གླེང་གྲོས་བསྡུར་ཉིན་བསྟུད་ཞིབ་ལྷུག་ཏུ་གནང་སྟེ་༡༩༩༡ ཟླ་༦ ཚེས་༡༤ ཉིན་གཏན་འབེབས་དང་། ཟླ་༦ ཚེས་༢༨ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཆོག་མཆན་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས།
- དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་བཀའ་འཁྲོལ་ཕྱག་རྟགས་བསྩལ་ལམ་ཡོད་པ་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་གནང་།
- ༡༩༩༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གྲུབ་པ་ནས་༢༠༠༡ ལོའི་བར། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བའི་འོས་དམིགས་མིང་འདོན་མཛད་གནང་ཇི་བྱུང་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ངོ་ཡོད་རྣམས་ཀྱིས་གསང་བའི་སྒོ་ནས་འོས་འཕེན་མང་རིམ་རྩེ་བཏོག་གིས་གྲངས་༧།༨ འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་བློན་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱེད་ལམ་བཟོས།
- བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན། ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གསར་འཛུགས་དང་། གཞན་ཡང་རང་དབང་ལྡན་པའི་ལས་ཁུངས་གསུམ་སྟེ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་དང་། གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་། རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་གསུམ་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་བཅོས་སྒྲིག་གསར་འཛུགས་བསྐྱངས།
- སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚོགས་དུས་སྔ་རྗེས་སུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་འོས་བསྡུ་གནང་ཕྱོགས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དགོས་ངེས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ལྗིད་ནན་བསྩལ་དོན་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་བསྡུར་གནང་མཐར། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་༢༡ པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྟེ། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་སྤྱི་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བསྐོ་བཞག་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དེས་བཀའ་བློན་མང་མཐའ་བདུན་ལས་མ་བརྒལ་བའི་མི་འགྲོའི་མིང་དང་ལོ་རྒྱུས་གསལ་བཤད་དང་སྦྲགས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་ཕུལ་བ་དེའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད། མ་བྱུང་ཚེ་སྤྱི་མོས་མ་བྱུང་བའི་འོས་གཞི་སོ་སོའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་གསང་བའི་འོས་ཤོག་འཕངས་ཏེ་འོས་འདེམས་བྱ་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་བཟོས་ཤིང་། ༢༠༠༡ ལོར་བཀའ་ཤག་སྐབས་༡༢ པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་འོས་བསྡུ་གནང་ཡོད།
- ༢༠༡༠ ལོའི་ཟླ་༩ ཚེས་༩ ཉིན སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་༡༠ པའི་སྟེང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་བྱང་ཨ་རིར་ས་ཁོངས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་སྤར་ཆ་གནང་།
ཕྱི་ལོ་༡༩༨༠ འགོ་སྟོད་ནས་བཟུང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་བཀའ་ཤག་འཐུས་སྒོ་ཇེ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་ལམ་སྟོན་སྔ་རྗེས་ཕེབས་པ་མ་ཟད། འཛིན་སྐྱོང་གི་འགོ་ཁྲིད་སྲིད་བློན་བསྐོ་གཞག་དགོས་མིན་མང་ཚོགས་ལ་བསམ་ཚུལ་དྲི་བསྡུར་སོགས་རིམ་པར་མཛད་དེ། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༠ ལོའི་ཟླ་༥ ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མི་འཐུས་༣༦༩ ཙམ་འདུས་པའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་སྐོང་དང་འབྲེལ། ཚོགས་མགོན་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གྱིས་ལམ་སྟོན་ཞིབ་གསལ་བསྩལ་དོན་ལྟར། ཚོགས་ཐོག་ནས་བར་བརྒལ་བཀའ་བློན་འོས་འདེམས་དང་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་ཚད་སྤར་ཆ་གནང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་བཞགལོ་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ཐད་བསྐོས་བསྐྱངས་པ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆར་ཆོལ་ཁ་གསུམ་སོ་སོར་སྤྱི་འཐུས་མི་གྲངས་༡༠ རེ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་པར་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་རེ། ༸གོང་ས་ཆེན་པོས་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་ནས་གསུམ། བྱང་ཨ་རི་ནས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག ཡུ་རོབ་ཁུལ་ནས་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་བཅས་བསྡོམས་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་༤༦ ལ་སྤར་ཆ་མཛད།
- ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ཟླ་༥ ཚེས་༢༩ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོའི་མཇུག་ཏུ་༸གོང་ས་ཆེན་པོས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན་དུ། “དེ་རིང་འདིར་ཁྱེད་རང་ཚོ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུ་སྟངས་དང་། མཐའ་མའི་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྟངས་ལམ་གསར་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གཏན་འཁེལ་བ་མ་ཟད། ད་རེས་ཀྱི་ལས་དུས་འདི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་དག་ལ་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཉིན་བསྟུད་དེ་བགྲོ་གླེང་དང་གོ་བསྡུར་མཐིལ་ཕྱིན་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཡང་ཕྱོགས་མཐའི་བསམ་འཆར་རྣམས་ལ་ཡང་བལྟ་རྒྱུ་ཡོད་པས། གང་དགའ་ཅི་ལེགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡག་པོ་བཞེས་ཏེ་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་པ་དགོས་”ཞེས་སོགས་ཕེབས་དོན་བཞིན། སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་རེ་རེ་བཞིན་བགྲོ་གླེང་གྲོས་བསྡུར་ཉིན་བསྟུད་ཞིབ་ལྷུག་ཏུ་གནང་སྟེ་༡༩༩༡ ཟླ་༦ ཚེས་༡༤ ཉིན་གཏན་འབེབས་དང་། ཟླ་༦ ཚེས་༢༨ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཆོག་མཆན་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས།
- དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་བཀའ་འཁྲོལ་ཕྱག་རྟགས་བསྩལ་ལམ་ཡོད་པ་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་གནང་།
- ༡༩༩༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གྲུབ་པ་ནས་༢༠༠༡ ལོའི་བར། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བའི་འོས་དམིགས་མིང་འདོན་མཛད་གནང་ཇི་བྱུང་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ངོ་ཡོད་རྣམས་ཀྱིས་གསང་བའི་སྒོ་ནས་འོས་འཕེན་མང་རིམ་རྩེ་བཏོག་གིས་གྲངས་༧།༨ འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་བློན་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱེད་ལམ་བཟོས།
- བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན། ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གསར་འཛུགས་དང་། གཞན་ཡང་རང་དབང་ལྡན་པའི་ལས་ཁུངས་གསུམ་སྟེ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་དང་། གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་། རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་གསུམ་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་བཅོས་སྒྲིག་གསར་འཛུགས་བསྐྱངས།
- སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚོགས་དུས་སྔ་རྗེས་སུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་འོས་བསྡུ་གནང་ཕྱོགས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དགོས་ངེས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ལྗིད་ནན་བསྩལ་དོན་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་བསྡུར་གནང་མཐར། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་༢༡ པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྟེ། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་སྤྱི་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བསྐོ་བཞག་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དེས་བཀའ་བློན་མང་མཐའ་བདུན་ལས་མ་བརྒལ་བའི་མི་འགྲོའི་མིང་དང་ལོ་རྒྱུས་གསལ་བཤད་དང་སྦྲགས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་ཕུལ་བ་དེའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད། མ་བྱུང་ཚེ་སྤྱི་མོས་མ་བྱུང་བའི་འོས་གཞི་སོ་སོའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་གསང་བའི་འོས་ཤོག་འཕངས་ཏེ་འོས་འདེམས་བྱ་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་བཟོས་ཤིང་། ༢༠༠༡ ལོར་བཀའ་ཤག་སྐབས་༡༢ པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་འོས་བསྡུ་གནང་ཡོད།
- ༢༠༡༠ ལོའི་ཟླ་༩ ཚེས་༩ ཉིན སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་༡༠ པའི་སྟེང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་བྱང་ཨ་རིར་ས་ཁོངས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་སྤར་ཆ་གནང་།