སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ།

མིང༌། ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ།

༄༅། །མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལོར་ཁམས་རེ་ཁེ་རུ་སྐྱེས། དེར་སློབ་ཆུང་སློབ་གྲྭར་བསྐྱོད་རྗེས། རྣ་རི་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་གླིང་དུ་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ཏེ་སྔོན་འགྲོ་བསགས་སྦྱང་དང་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་སོགས་ལ་སྦྱངས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསེར་ཞལ་མཇལ་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ། ༸སྐྱབས་རྗེ་གྲུབ་དབང་པདྨ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ལས་བྱུང་བ་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་སུ་རྣམ་གྲོལ་གླིང་གི་བཤད་གྲྭར་མདོ་རྒྱུད་གོང་འོག་དང་།  ཆོས་འབྱུང་། རྒྱལ་རབས། རིག་གནས་བཅས་ལ་སྦྱང་བརྩོན་གང་ལེགས་བྱས་འབྲས། ༸སྐྱབས་རྗེ་གྲུབ་དབང་རིན་པོ་ཆེའི་དྲུང་ནས་ “མཐའ་བྲལ་སྨྲ་བའི་དབང་ཕྱུག་” དང་། ཕར་ཕྱིན་རབ་འབྱམས་པ་ (Bachelor Degree)” ཞེས་པའི་ལག་འཁྱེར་བཀའ་དྲིན་སྩལ་ཐོབ་བྱུང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་ “ངེས་གསང་ལེགས་བཤད་མཛོད་འཆང་ (Master of Buddhist Philosophy)” གི་ལག་འཁྱེར་ཞུ་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ། བཤད་གྲྭར་སྐྱོར་དཔོན་དང་། སློབ་དཔོན་གྱི་མཚན་གནས་རིམ་སྩལ་གྱིས་དགེ་རྒན་གྱི་སྲི་ཞུ་བསྒྲུབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་ལོ་ ༣ རིང་རྣམ་གྲོལ་གླིང་གི་ཚོགས་ཆེན་དགེ་བསྐོས་གྱི་འགན་འཁུར་ཞབས་ཏོག་གང་ལེགས་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་མཁན་པོ་མངའ་གསོལ་དང་ཕྱག་འཁྱེར་ “མདོ་རྒྱུད་ངེས་དོན་བསྟན་པའི་སྣང་བྱེད་ཆེན་པོ་ (Doctorate in Buddhist Philosophy)” ལག་འཁྱེར་སྩལ་ཐོབ་བྱུང་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་། ༸སྐྱབས་རྗེ་གྲུབ་དབང་རིན་པོ་ཆེ། ༸སྐྱབས་རྗེ་སྟག་ལུང་རྩེ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེ། ༸སྐྱབས་རྗེ་ཞེ་ཆེན་རབ་འབྱམས་རིན་པོ་ཆེ། སྤྲུལ་སྐུ་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཀྱི་དྲུང་ནས་དབང་ལུང་ཁྲིད་སོགས་ཞུ་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་རྙིང་མའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་སྔགས་གསུམ་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༤ པ་དང་། དེ་རྗེས་སྐབས་ ༡༥།༡༦ པ་བཅས་ལ་རྙིང་མའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་། སྐབས་ ༡༥ པར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་དང་། སྐབས་ ༡༦ པར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོར་འོས་འདེམས་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས། དུས་སྐབས་དེ་དག་གི་རིང་བྱང་ཨ་རི་དང་། ཡུ་རོབ། ཨེ་ཤེ་ཡ་སོགས་ཡུལ་གྲུ་དུ་མར་བཅར་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། ཆབ་སྲིད། རིག་གཞུང་སོགས་ལ་སྨན་པའི་ཞབས་འདེགས་ལྷོད་མེད་ཞུས། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་ཚོགས་གཙོའི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ།།

མིང༌། མཁན་པོ་འཇམ་དཔལ་བསྟན་འཛིན།

༄༅། །རྫོགས་ཆེན་མཁན་པོ་འཇམ་དཔལ་བསྟན་འཛིན་ནི་ཤར་མི་ཉག་ནགས་ཕྲན་སྡེ་བ་རུ་སྐྱེས། ཆུང་དུས་ནས་རང་དགོན་ལ་ཞུགས་ནས་མཐོང་བརྒྱུད་དང་། རིག་གནས་སྦྱངས་ཤིང་དེ་གའི་བཤད་གྲྭའི་སྐྱོར་དཔོན་ཡང་བྱས།  དེ་ནས་གསེར་ཐང་བླ་རུང་སྒར་ལ་ཕྱིན་ནས་༸ཆོས་རྗེ་བླ་མའི་མདུན་དབང་ལུང་གདམས་ཁྲིད། མདོ་སྔགས་རིག་གནས་དང་བཅས་པར་སྦྱངས་འབྲས་རྩེ་གྲས་སུ་ཕྱིན་ཏེ་བགྲོ་གླེང་དམ་བཅའ་ཐེངས་གཉིས་དང་། བཀའ་པོད་དམ་བཅའི་བར་སོན། ༸སྐྱབས་རྗེ་པདྨ་སྐལ་བཟང་མཆོག་ནས་སྐྱོར་དཔོན་གྱི་མཚན་གནས་དང་། རྒྱལ་འཕགས་བསྟན་བདག་ནས་མཁན་པོའི་མཚན་གསོལ་གནང་། ༸སྐྱབས་རྗེ་རྫོགས་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་རེ་བཞིན་འཕགས་ཡུལ་ཤྲཱི་སེང་བཤད་གྲྭའི་དགེ་རྒན་གནང་རིང་ལོ་རིམ་དགུའི་སློབ་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་སློབ་ཁྲིད་བྱས། བཤད་གྲྭའི་འཛིན་རིམ་གོང་འོག་གཏན་འབེབས་དང་། སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས། རིམ་པས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་གཙོ། སྐུ་སྒེར་དྲུང་ཡིག རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཛིན། དགོན་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན། ཁྱད་པར་ལས་ཐོག་མཁན་རབས་བཞི་པར་མངའ་གསོལ་བ་བཞིན་བསྟན་སྲིད་ཆེད་འགན་ཁུར། རྡོར་གདན་༸ཆོས་རྗེ་བླ་མའི་འདས་མཆོད་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོའི་རྒྱུན་ལས་བསྟུད་མར་ཐེངས་གཉིས་བྱས། འབྲེལ་ཡོད་ཉམ་ཐག་རིགས་ལ་སྨན་བཅོས་དང་། འཚོ་སྣོན། སློབ་ཡོན་སོགས་དུས་ནས་དུས་སུ་རོགས་རམ་གནང་།  བརྩམས་དེབ། ས་བཤད་ནོར་བུའི་འཕྲེང་བ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀུན་གསལ་མེ་ལོང་བཅས་དེབ་འཕྲེང་གཉིས་ཆེད་བརྩམས་གནང་ནས་ཕ་ཡུལ་རང་ནས་འགྲེམ་སྤེལ་མཛད་སྒོ་སྤེལ།  སྐབས་ ༡༦ པའི་རྙིང་མའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འདེམས་ཐོན་བཞིན་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་གང་ཡིན་འཐུས་ཤོར་མེད་པར་མ་ཟད། འཇིག་ཉེན་ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་སྐོར་ལ་གཞེན་བསྐུལ་དང་། བགྲོ་གླེང་། གྲོས་ཆོད་བཅས་ཀྱིས་འགན་ཁུར་གཙང་མ་བླང་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ།

༄༅། །བཀའ་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་བོད་མདོ་ཁམས་ཆབ་མདོ་རྫ་རྒྱུད་རྒྱ་ཚན་ཞེས་པའི་གྲོང་ཚོར་སྐྱེས་ཤིང་། ཆུང་དུས་དོན་བརྒྱུད་དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པའི་གདན་ས་མཚན་ཉིད་དགོན་རྣམ་རྒྱལ་ཆོས་འཁོར་གླིང་དུ་ཆོས་ཞུགས་ཀྱིས་འབྲུག་ལུགས་ཆོས་སྤྱོད་བློ་འཛིན་ནས་བརྩམས་ཏེ་དགོན་པའི་འདོན་རྟ་དབྱངས། འཆམ་གར་སྟབས་སོགས་ལ་སྦྱངས། དེ་རྗེས་༸རྒྱལ་བ་མདོ་ཁམས་པ་ཆེན་པོའི་གདན་ས་ཁམས་པ་སྒར་དཔལ་ཕུན་ཚོགས་ཆོས་འཁོར་གླིང་དང་། གསེར་རྟ་བླ་རུང་ཆོས་སྒར་བཅས་སུ་གཞུང་ཆེན་ཁག་ལ་སློབ་གཉེར་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ཏེ་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སེར་བྱེས་མཁས་སྙན་གྲྭ་ཚང་དུ་ཆོས་ཞུགས་ཀྱིས་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་གཞུང་ཆེན་རིགས་ལམ་ཁག་ལ་ལོ་མང་རིང་སྦྱང་བརྩོན་བྱས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། བརྡ་སྤྲོད། རྩོམ་རིག ནང་ཆོས་བཅས་ལ་ལོ་ངོ་ལྔ་རིང་སྦྱང་བརྩོན་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བསླབ་པ་མཐར་སོན་ཏེ་བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་མཐོ་རིམ་རིག་གནས་རབ་འབྱམས་པའི་ཕྱག་ཁྱེར་ཐོབ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ལོ་གསུམ་རིང་རང་གཞུང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི། གཡུང་དྲུང་བོན་དང་བཅས་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ ༣༠༠ ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཕྲེང་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་ ༡༥ པའི་བོད་མི་མང་བཀའ་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་སུ་ཐོག་མར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་། ད་ལྟའི་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་བཀའ་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་སུ་མུ་མཐུད་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བཅས་ལོ་ངོ་བཅུའི་རིང། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཅིག་ཀྱང་མ་ཆད་པར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཁག་ལ་ཆ་ཤས་བླངས་པ་ཟད། སྐབས་དུས་སོ་སོར་གཞུང་དོན་ས་བགོས་ཕྱོགས་སྐྱོད། རྒྱ་གར་གྱི་དཔོན་རིགས་མཇལ་འཕྲད། གཞན་ཡང་ཨ་རི། ཁེ་ན་ཌ། ཧྥ་རན་སི། སྦེལ་ལྗམ། ཧོ་ལན། སུད་སི། ཨོ་སུ་ཀྲོ་རིས་ཡ་བཅས་སུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ངོ་སྤྲོད། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་སུ་རང་ནུས་གང་ཡོད་ཀྱིས་ལས་དོན་འགན་འཁུར་ཞུ་མུས་ཐོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་མུ་མཐུད་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་སྟེ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ལས་འགན་བཞེས་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། སློབ་དཔོན་ཐུབ་བསྟན་རྒྱལ་མཚན།

༄༅། །བོད་ཤར་ཕྱོགས་སྨར་ཁམས་སྒང་སྤོམ་མདའ་ཚང་གི་མངའ་འབངས་ལྷ་འདུས་གོ་མོ་ནང་ས་སྲུང་ཚང་གི་ཁྱིམ་རྒྱུད་དུ་སྐྱེས། རང་ལོ་བརྒྱད་ཐོག་དཔལ་ལྡན་ལྕང་མགོ་དགོན་བརྩེ་ཆེན་བཤད་སྒྲུབ་ཐེག་མཆོག་གླིང་དུ་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ནས་དབྱངས་གསལ་ཕྱི་མོ་སྦྱང་འགོ་ཚུགས། རང་ལོ་བཅུ་བཞི་ཐོག་རབ་འབྱམས་པ་སེ་དམུ་དཔལ་ལྡན་གཙོས་པའི་བཤེས་གཉེན་དུ་མའི་ཞབས་རྡུལ་རེག་ནས་བརྡ་དག་དང་ནང་ཆོས་སོགས་ལ་སྦྱང་པ་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་བྱེས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱའི་གདན་ས་རཱཇ་པུར་ས་སྐྱ་ཆོས་སྒར་དུ་འཛུལ་ཞུགས་བྱས། ༸སྐྱབས་མགོན་༸གོང་མ་ཡབ་སྲས་རྣམ་པ་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཕུར་སྒྲུབ་འདོན་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཕུལ་ནས་ཨང་རིམ་རྩེ་སོན་གྱིས་བྱ་དགའ་ཐོབ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་དཔལ་ས་སྐྱའི་མ་དགོན་བཤད་གྲྭར་ྋསྐྱབས་མགོན་༸གོང་མ་ཁྲི་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བཤེས་གཉེན་རྣམ་པའི་དྲུང་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་ལྷག་མདོ་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་ཆེན་ཁག་ལ་སྦྱང་པ་བྱས་ནས་བཀའ་བཅུ་པ་དང་སློབ་དཔོན་གནས་རིམ་དང་པོའི་ལག་འཁྱེར་ཐོབ། བཤད་གྲྭའི་དགེ་རྒན་དང་སྐྱོར་དཔོན་གྱི་ལས་འགན་ལོ་བཞིའི་རིང་ཁུར་ནས་གཞུང་ཆེན་ཁག་ལ་འཆད་ཁྲིད་བགྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་དཔལ་ས་སྐྱ་ྋསྐྱབས་མགོན་༸གོང་མ་ཁྲི་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ས་སྐྱའི་གཞིས་ཆགས་འཛིན་སྐྱོང་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་འཐུས་མིར་ཐད་བསྐོས་ཀྱི་ཕྱག་རྟགས་སྤྱི་སྩོལ་བྱུང་བས་ལོ་གསུམ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ནས་ས་སྐྱའི་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་དུ་ཚིག་མཛོད་རྩོམ་སྒྲིག་གི་ལས་དོན་བསྒྲུབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་བོད་མི་མང་ས་སྐྱའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་སྟེ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་ལས་དོན། ཨ་རི་དང་རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་འཐུས་ཤོར་མེད་པ་བསྒྲུབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་ྋསྐྱབས་མགོན་༸གོང་མ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་དགོངས་ལྟར་ས་སྐྱའི་ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་ཐུན་མོང་ནས་རྒྱལ་བསྟན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ལ་བཀའ་དྲིན་ལྷག་པར་ཆེ་བའི་༸སྐྱབས་མཆོག་ངོར་ཤར་ཆེན་ཀླུ་ལྡིང་མཁན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུ་སྐབས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་ཁུར་ཞུས་པ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང་། དགེ་བཤེས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༨ ལོར་བོད་མདོ་ཁམས་ཁྱུང་པོ་སྟེང་ཆེན་དུ་སྐྱེས། ཆུང་དུས་ས་གནས་གྱི་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭར་འགྲིམས། ༡༩༨༤ ལོ་ནས་གཡུང་དྲུང་བོན་སྒོར་ཞུགས་ཏེ་དགོན་སྡེ་ཁག་ནང་གཞུང་ལུགས་སློབ་གཉེར་དང་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་སོགས་བྱས། ༡༩༩༢ ལོར་རྒྱ་གར་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་། རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མ་ཅལ་ཁོངས་བོན་གཞིས་ཐོབ་རྒྱལ་གསར་པར་༸དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་དུ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་མདོ་སྔགས་སེམས་གསུམ་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཁག་དང་། ཐུན་མོང་རིག་གནས་བཅས་པར་སྦྱང་བརྩོན་བྱས་པ་དང་། དེའི་རིང་སྨན་རིའི་ཚོགས་ཆེན་དབུ་མཛད་ལོ་དྲུག་བྱས་པ་སོགས་ལས་སྣེ་མང་པོ་ཞིག་གི་ཁུར་བླངས། ༢༠༠༢ ལོར་དགེ་བཤེས་དམ་འཇོག་ཞུས་པ་དང་། སྨན་རིའི་བཤད་སྒྲུབ་འདུས་སྡེའི་རིག་གནས་དགེ་རྒན། བོན་གྱི་བགྲོ་གླེང་འདུས་སྡེའི་ཚོགས་གཙོ། ས་གནས་འོས་བསྡུའི་འཐུས་མི་སོགས་བྱས། ༢༠༠༦ ལོར་སྐབས་ ༡༤ པ་དང་། ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་ ༡༥ པ། ༢༠༡༦ ལོར་སྐབས་ ༡༦ པ་བཅས་ཀྱི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་སུ་རིམ་བཞིན་འོས་འདེམས་ཀྱིས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་ལས་བྱས། ༢༠༢༡ ལོར་སླར་ཡང་སྐབས་ ༡༧ པའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་རྒྱུན་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་སོགས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་མང་པོའི་ནང་ཚོགས་གཙོ་དང་དྲུང་ཆེའི་ལས་འགན་བླངས་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཡོངས་རྫོགས་ལ་ཆད་མེད་བཅར་ཞིང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་དང་། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས། ཨ་རི་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་མང་པོར་ཚོགས་འདུ་དང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ལ་ཆེད་བཅར་ཞུས། བསྟན་སྲིད་ཅི་རིགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེད་རྩོམ་མང་པོ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་དུས་དེབ་དང་དྲ་རྒྱ་ཁག་ཏུ་འགོད་ཐོན་དང་། དེབ་རིགས་མང་པོའི་རྩོམ་སྒྲིག་དང་ཞུ་དག་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཞུས་དང་ཞུ་མུས་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད།

༄༅། །རྡ་ས་བོད་ཁྱིམ་དུ་སློབ་བཞེས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭའི་ནང་སྤྱི་ཁྱབ་རྒན་བདག་གི་འགན་འཁུར་འཐུས་ཚང་ཞུས་པ་དང་། བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་སློབ་བུ་རྩེ་ཕུད་ཀྱི་བྱ་དགའ་ཡང་སྩལ་ཐོབ་བྱུང་། འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུགས་སྤྲོད་མཐའ་མ་དེ་ལེགས་འཕྲོད་བྱུང་རྗེས་ (Christian Medical College, Vellore) དང་། (St. John’s Medical College, Bangalore) བཅས་མཐོ་སློབ་གཉིས་ནང་སྨན་ཁང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་འཛིན་སྐྱོང་གི་རིག་གནས་ཐོག་སློབ་མཐར་ཐོན་རྗེས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀའ་འབྲེལ་ལྟར་ ༡༩༨༧།༡།༡ ནས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དུ་འཕྲོད་བསྟེན་འབྲེལ་མཐུད་པ་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དབུས་མར་འཕྲོད་བསྟེན་འཆར་འགོད་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པའི་སྐབས།  ༡༩༩༤  ལོར་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་དྲུང་ཆེར་བསྐོ་གཞག་དང་། དེ་རྗེས་ ༢༠༠༦ ནས་བཟུང་སྨན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བ་བཞིན་ལས་ཁུར་ཞུ་མུས། དེ་བཞིན་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཞབས་ཞུའི་ཁོངས་རྡ་ས་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོ་སྐབས་གཉིས། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ། དབུས་གཙང་དབུས་རྒྱུན་ཚོགས་གཞོན་སྐབས་གཉིས། གཞན་ཡང་རྡ་ས་འཕགས་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་དང་། རྡ་སར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ (Rotary Club) ཚོགས་པ་སོ་སོའི་ནང་ལོ་མང་ཞབས་ཞུ་ཞུས་དང་ཞུ་མུས། ད་ཆ་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་འགའི་ནང་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་། དབུས་གཙང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་སློབ་སྟོན་པའི་འགན་ཁུར་ཞུ་མུས། དབུས་གཙང་ཆོལ་ཁའི་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༣ པ་དང་ ༡༤། ༡༥། ༡༦། ༡༧ བཅས་སོ་སོར་འོས་འདེམས་འགན་ཁུར་ཞུ་མུས་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

སྤྱི་འཐུས་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཛིན་མཆོག་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལར་འཁྲུངས་ཤིང་། རྡ་སྟེང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ་ནས་གཞི་རིམ་སློབ་སྦྱོང་དང་། གོ་པལ་པུར་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ་ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་སློབ་མཐར་སོན་རྗེས། རྒྱ་གར་གྲོང་ཁྱེར་ཅི་ནའི་ (Chennai) ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མ་དྷ་རཱ་སི་ཡེ་ཤུའི་མཐོ་སློབ་ (Madras Christian College) ནས་ཨིན་ཡིག་རྩོམ་རིག་ཐོག་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་དང་། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ནེ་རུ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ (JNU) ནས་ཨིན་ཡིག་སློབ་ཚན་ཐོག་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་སློབ་མཐར་སོན།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ནས་ ༢༠༡༧ བར་དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཆར་འགོད་འགན་འཛིན་གྱི་འགན་ཁུར་ཞུསཤིང་། ལས་ཀའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཟབ་འཁྲིད་པའི་ཟབ་སྦྱོང་མང་པོ་ཐོབ་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ནས་ ༢༠༢༠ བར་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ན་གཞོན་རོགས་སྐྱོར་ཚན་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་འོག་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་མདུན་ལམ་སློབ་སྟོན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གྱི་འགན་ཁུར་ཞུས་གནང་ཡོད། ད་ལྟ་རྡ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་སྦྱོང་བརྡར་བསྟི་གནས་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད།

དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཡོད་པའི་ཐོག་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་ལ་ཐེངས་མང་ཆེད་བཅར་གྱིས་ན་གཞོན་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་དང་། ལས་འཚོལ་བའི་རྩལ། ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ཟབ་སྦྱོང་དང་བགྲོ་གླེང་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་མང་པོ་བརྩམས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། བསྟན་འཛིན་འཇིགས་བྲལ།

༄༅། །བསྟན་འཛིན་འཇིགས་བྲལ་ནི། རྡ་ཤོད་དང་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ནས་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་འགྲིམ་རྗེས། དབྱིན་ཡུལ་གྱི་ (Sussex Coast College) ནས་སློབ་མཐར་སོན། ཕྱིར་ལོག་སྟེ་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་མ་དྷ་ར་སི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་གློག་ཀླད་ཚན་རིག་གི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་ཐོན། དེའི་རྗེས་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་ (London Metropolitan) གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་ཀྱང་གློག་ཀླད་ཚན་རིག་གི་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་བྱས། རྒྱལ་སྤྱིའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་བསྟི་གནས་ (International Center on Nonviolent Conflict) ཀྱི་ཨ་རིའི་ (Tufts) གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ (Fletcher School of Law &  Diploma-cy) ནང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སློབ་སྦྱོང་ཆེད་བསྐྱོད། སུད་སི་ཇི་ནེ་ཝར་ (International Service for Human Rights) འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཟབ་སྦྱོང་ཞུས། ཡུ་རོབ་སི་པེན་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ (ULEX Project)  ལས་འཆར་ཁང་དུ། སྤྱི་ཚོགས་ལས་འགུལ་ཆེད་སྦྱོང་བརྡར་བྱས། དབྱིན་ཡུལ་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ལོ་ ༣ རིང་བྱས་པ་     དང་། དེ་རྗེས་མུ་མཐུད་རྒྱ་གར་དུ་ལོ་ ༣ རིང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ལས་འཆར་འགན་འཛིན་བྱས། བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་དུ་ལོ་ ༢ རིང་སློབ་སྟོན་པ་བྱས། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་གི་འགན་ཁུར་དེ་ལོ་ ༨ འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས།

གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། ཁམས་གསེར་རྟ་རུ་སྐྱེས་ཤིང། རང་ལོ་ ༦ ནས་ས་གནས་སུ་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭར་སློབ་སྦྱོང་དང་། རགས་བཀྲམ་བྱམས་པ་གླིང་དང་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ཆོས་སྒར་སོགས་ནས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་བརྡ་དག སྙན་ངག རྩིས། ལྷ་བྲིས་སོགས་དང༌། ཐུན་མིན་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གཞུང་ཆེན་ཁག་ལ་སྦྱང་བརྩོན་བྱས།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་ནས་ཟླ་ཤས་རིང་གསོག་སློབ་ཏུ་སློབ་སྦྱོང་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་བོད་གཞུང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་། ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་ཀ་བྱས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་ཁ་བ་དཀར་པོ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྲི་ཞུ་ཁང་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་ད་བར་མི་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་རིང་འགན་འཛིན་དང༌། བདུན་རེའི་གསར་ཤོག་<<བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་>>དང་། བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་དྲ་རྒྱ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་འགན་ཁུར། གཞན་ཡང་ཆབ་སྲིད་དང་། སྤྱི་ཚོགས། རིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་སྐོར་དཔྱད་བརྗོད་རྩོམ་ཡིག་གྲངས་ཆིག་སྟོང་ཙམ་སྤེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དཔྱད་རྩོམ་དང་། ལོ་རྒྱུས། སྙན་རྩོམ་སོགས་རྩོམ་ཡིག་མང་པོ་ཞིག་བྲིས་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་སྤེལ། དཔེ་དེབ་གང་མང་ཞིག་ཀྱང་གསར་རྩོམ་གྱིས་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་གི་དེབ་ཁག་ཅིག་དབྱིན་ཡིག་དང་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་དཔར་སྐྲུན་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོ་ནས་བཟུང་ཟླ་ཟུང་དུས་དེབ་<<སྔ་འགྱུར་རིག་འཛིན་>>རྩོམ་སྒྲིག་དང་། ཇུས་འགོད། ཞིབ་འཇུག་བཅས་ཀྱི་འགན་གཅིག་ལྕོགས་ཀྱིས་ཁུར་ནས་ད་བར་དུས་དེབ་འདོན་ཐེངས་ ༥༠ ལྷག་ཙམ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་སྐབས་བཅུ་བཞི་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་སླར་ཡང་སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ནས་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ནས་བཟུང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་ཏུ་ལས་དོན་བསྒྲུབས་པ་དང་། ས་བགོས་བཞིན་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་ནས་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་ཆད་ལུས་མེད་པར་དབུས་སུ་ཞུ་རྒྱུ་དང་མཇུག་སྐྱོང་བརྡ་འདེད་སོགས་ཆད་ལུས་མེད་པ་བྱས། རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཁག་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་ནས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་སོགས་སྔ་རྗེས་གང་མང་དུ་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། ཆོས་འཕེལ་ཐུབ་བསྟན།

༄༅། །སྦེལ་ཀོབ་ཉིན་སློབ་ནས་འཛིན་གྲྭ་ ༡༢ ཐོན་རྗེས་སྦེང་ལོར་ཀརྱསཌ་མཐོ་སློབ་ (Christ College) ནས་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་ (BA) དང་གསར་འགྱུར་རིག་པའི་ཐོག་དྲིབ་ལོ་མ་ (Diploma) སློབ་གཉེར་ལེགས་པར་མཐར་སོན། སློབ་གཉེར་གནང་ཡུན་རིང་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་། ཐེངས་གཉིས་ཙམ་ས་གཞོན་ཚོགས་གཙོའི་འགན་ཁུར་བླངས་ཏེ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་མང་དག་སྤེལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོ་ནས་ད་བར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་དུ་ལོ་ངོ་ ༢༨ ཙམ་ཞབས་ཞུ་དང་། ལྷག་པར་ལྷོ་སྤྱིའི་འགན་ཁུར་ཞུས་སྐབས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་མངའ་གཞུང་ཁག་གི་དཔོན་རིགས་དང་། ཡུལ་མི། ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ། ཕྱི་རྒྱལ་གཞུང་ཚབ་ཁག་བཅས་ལ་འབྲེལ་ལམ་དམ་ཟབ་ཞུས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་། ཆབ་སྲིད། ཤེས་ཡོན། འཕྲོད་བསྟེན། སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་བཅས་ལ་ཕན་རླབས་ཅི་ཆེ་བསྒྲུབས་ཡོད། དེ་བཞིན་ཁྱབ་ཁོངས་ལྷོ་ཕྱོགས་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་དང་ཚོང་པ་དཀའ་ངལ་ཅན་ལ་ལྟ་སྐྱོང་། བོད་མིའི་སྤྱི་མཐུན་མཉམ་འབྲེལ་གཙོས་པའི་ལྷོ་ཕྱོགས་མཉམ་འབྲེལ་ཁག་ལ་རམ་འདེགས། ལྷོ་གཞིས་ཁག་ལྔའི་ལམ་ཆུ་གློག་གསུམ་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཡར་རྒྱས་སོགས་ལ་རོགས་ཕན་མི་དམན་པ་བྱས། ཕྱོགས་མཚུངས་ལྷོ་སྤྱིའི་ལས་ཁུངས་དང་། ལྷོ་གཞིས་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་འཛིན་སྐྱོང་དང་། འཛུགས་སྐྲུན། ཡར་རྒྱས་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཀར་ཎ་ཀྲ་ཀའི་མངའ་གཞུང་གི་སྔོན་རྩིས་ནས་གཏན་འཇགས་རོགས་དངུལ་ཐབས་འཚོལ་ཐོག་ད་བར་ས་ཡ་ ༥༠ ཞུས་ཐོབ་བྱུང་ཡོད། ལྷག་དོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལྷོ་ཕྱོགས་གཞིས་ཆགས་གཙོས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་ཆིབས་སྒྱུར་ལན་མང་བསྐྱངས་སྐབས་མངའ་གཞུང་ཁག་ལ་འབྲེལ་ལམ་གྱིས་ཆིབས་སྒྱུར་མཛད་འཆར་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་སྒོ་ཁག་འཐུས་གཙང་ཞུས་ངོར་དཔལ་ལྡན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནས་ལེགས་སོའི་ཕྱག་བྲིས་ཀྱང་གསོལ་རས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ།

༄༅། །གུས་མོ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མེག་གྷ་ལ་ཡའི་མངའ་སྡེ་ཤེས་ལོངས་ས་གནས་སུ་སྐྱེས། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆུང་དུས་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ། རྡོར་གླིང་བོད་མིའི་གཏན་སློབ་ནས་འཛིན་རིམ་ ༡༢ ཐོན། དེའི་རྗེས་ཤེས་ལོངས་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ནེ་ཧུ་ (North Eastern Hill University – NEHU) གཙུག་ལག་མཐོ་སློབ་ནས་ལོ་ ༣ རིང་རབ་འབྱམས་པ་སློབ་མཐར་ཕྱིན། ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་རྒྱུན་ལས་དྲུང་ཆེའི་ལས་སྣེ་བྱས། དེའི་རྗེས་ས་གནས་བོད་ཀྱི་བུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་དྲུང་ཆེ་ལས་འགན་བྱས། གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ལས་འགུལ། དམིགས་བསལ་ ༢༠༡༣ ལོར་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་ལྡི་ལིར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཆེན་མོ་སྐབས་དང་བླངས་ཐོག་ཉམས་ཞུགས་བྱས། ཤེས་ལོངས་ས་གནས་མདོ་སྟོད་འོས་བསྡུའི་ཚོགས་མིའི་འགན་ཁུར་ཐོག་དེ་སྔོན་སྲིད་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་ལས་དོན་ཚགས་ཚུགས་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས། ཤེས་ལོངས་ས་གནས་ཆུ་སྒང་གི་ཚོགས་མི་དང་། དེང་ཤེས་ལོངས་མི་མང་ནས་ཐུགས་རེ་ཆེན་པོའི་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་སུ་འདེམས་ཐོན་དང་ས་གནས་འཐུས་མི་རྣམ་པའི་ཤེས་ལོངས་ས་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་འོས་འདེམས་ཀྱིས་ལས་འཁུར་དམ་འབུལ་ལས་དོན་འགན་ཁུར་བྱས། དམིགས་བསལ་ལྷག་བསམ་དང་ཉམས་མྱོང་སེམས་ཤུགས་ཐོག་བོད་རང་དབང་བསྐྱར་གསོ་ཆེད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་ལས་དོན་ཐོག་རང་ནུས་གང་འོས་ཞུ་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། རྒྱལ་ལྡོང་ཕུར་པ་རྡོ་རྗེ།

རྒྱལ་ལྡོང་ཕུར་པ་རྡོ་རྗེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་ཁམས་མི་ཉག་ཡུལ་དུ་སྐྱེས། ཆུང་དུས་ནས་ས་གནས་དེ་ག་རུ་སློབ་ཆུང་དང་སློབ་འབྲིང་། དེ་བཞིན་དར་རྩེ་མདོ་རུ་ཡོད་པའི་ཞིང་ཆེན་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་བཅས་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་སློབ་གཉེར་བྱས་ཏེ་རིག་གནས་རབ་འབྱམས་པ་ཐོན། ༢༠༠༧ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་བསླེབས་ཏེ་ཐོག་མར་གསོག་སྒར་སློབ་གྲྭར་ཨིན་ཡིག་གཙོ་བོར་སྦྱངས། དེ་ནས་ས་རྭ་མཐོ་སློབ་ཏུ་བོདཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གཙོས་པའི་བོད་པའི་རིག་གནས་སྤྱི་ལ་སློབ་མཐར་སོན། ༢༠༡༥ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣༠ བར་དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལས་འཆར་ཏེ་ཆོལ་གསུམ་ལོ་རྒྱུས་ཆེན་མོའི་ལས་གཞིའི་ཁོངས་ནས་ཁམས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བྱས། ༢༠༡༨ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༤ ནས་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣༠ བར་ནོར་ཝེ་བོད་ཀྱི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་རྒྱ་ཡིག་སྡེ་ཚན་གྱི་གསར་འགོད་པ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བྱས། ༢༠༢༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༧ པའི་མདོ་སྟོད་ཆོལ་ཁའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བཅས་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། དཀོན་མཆོག་ཡང་འཕེལ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་སུ་ཇ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ནང་སློབ་ཞུགས་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོར་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའི་བསླབ་མཐར་སོན། སློབ་ཡུན་རིང་སློབ་གཉེར་དང་སྤྱི་དོན་འགན་ཁུར་འཐུས་ཤོར་མེད་པ་ཞུས་པས་བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་བུམ་སྐྱོན་གསུམ་བྲལ་གྱི་སློབ་མ་རྩེ་ཕུད་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ། དེ་རྗེས་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་དུ་སློབ་ཞུགས་ཀྱིས་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ལེགས་ཐོན་བྱུང་། ལྡི་ལིའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ལོ་གསུམ་རིང་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་ཐོག་སློབ་གཉེར་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་ (B.A Political Science) ལག་འཁྱེར་ཐོབ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་ ༢༠༠༧ བར་སླར་ཡང་ལོ་གཉིས་རིང་སློབ་གཉེར་གྱིས་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་གི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་ (M.A. Political Science) བསླབ་པ་མཐར་སོན་བྱུང་ཡོད། སློབ་གྲྭའི་སྤྱི་ཁྱབ་རྒན་བདག་དང་བུ་ཡི་སྡོད་ཁང་གི་རྒན་བདག་སོགས་སུ་རྒྱུན་པར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ནས་སློབ་གཉེར་གྱི་ཞོར་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་། ཚོགས་པའི་འགན་ཁུར་ཐོག་ཁུར་བབ་ཀྱི་ལས་སྣེ་ཚང་མ་སླ་བཅོས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་འབྲས་རྩེ་ཐོན་སོན་པ་བྱུང་ཡོད། མཐོ་སློབ་སྐབས་ལྡི་ལི་བོད་ཁྱིམ་གྱི་རྒན་བདག་གམ་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་མ་ཟད། ལྡི་ལི་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོར་འདེམས་ཐོན་གྱིས་ལས་ཁུར་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ནས་བཟུང་ ༢༠༡༣ བར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་སུ་འོས་འདེམས་ཐེངས་གཉིས་བྱུང་བ་མ་ཟད། རྒྱུན་ལས་སུ་སྡོད་ཡུན་རིང་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་དུས་བཀག་མེད་པའི་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་དང་། རྒྱ་གར་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་སོགས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་འཛིན་པའི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཐེར་འདོན་དང་། བོད་མིའི་དཀའ་སྡུག་གི་གནས་བབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཁྱབ་བསྒྲགས། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་གནས་བབ་རྒྱུད་འཛིན་དགོས་སྐོར་སོགས་ཁྱབ་སྤེལ་དང་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཡོད། གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་ནས་འཕོས་རྗེས་ད་བར་སྨར་ཁམས་གྲགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གསར་འཛུགས་གནང་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བྱམས་བརྩེ་བདེ་རྩ་ཞེས་པ་བོད་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་ཀྱི་དྭ་ཕྲུག་དང་། ཕྱེད་དྭ་ཕྲུག དེ་བཞིན་ཉམས་ཐག་སོགས་ཀྱི་ཆེད་ལས་དོན་བྱེད་བཞིན་པའི་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེའི་འགན་ཁུར་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་སྒོ་ཡོངས་རྫོགས་ལྷོད་མེད་དུ་ཞུ་བཞིན་པ་དང་། དམིགས་བསལ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནང་འགན་ཁུར་ལོ་གཅིག་དང་། རྒྱ་གར་དབུས་དང་མངའ་སྡེ་ཁག་ནང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་དང་། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བཅས་སུ་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་འགན་ཁུར་བླངས། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིས་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། དབང་འདུས་རྡོ་རྗེ།

གུས་པ་སྦིར་གཞིས་ཆགས་སུ་སྐྱེས་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་།  ཆུང་དུས་ནས་མ་ནཱ་ལི་སམ་བྷོ་ཊ་དང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་སོགས་ནས་གཞི་རིམ་སློབ་མཐར་ཕྱིན་ནས་ཅན་དྷི་གྷར་གྱི་པན་ཇབ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་རབ་འབྱམས་པའི་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་ཐོབ།  གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་མྱོང་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་བྱེད་པའི་ཞོར་ལ་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཡང་བྱས་ཏེ་ལས་འགུལ་མང་པོར་མཉམ་ཞུགས་བྱས་མྱོང་ཡོད། སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་སྦིར་སྡེ་དགེ་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ལོ་ངོ་བཞི་དང་སྦིར་ས་གནས་ཆུ་སྒང་གི་ཚོགས་གཞོན་ལོ་ངོ་དགུ། སྦིར་དང་ཅོན་ཏཱ་ར་དུང་སྒྲུབ་ཚོགས་པའི་གཉེར་པ་ལོ་ངོ་བཞི། དེ་བཞིན་ལོ་ངོ་དྲུག་གི་རིང་དབུས་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་རྩིས་ཞིབ་པ་བྱས། དེ་ནས་ལོ་ངོ་གསུམ་རིང་ ༼༢༠༡༧-༢༠༢༠༽ ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་དབུས་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་ཁུར་ཞུས།  ད་ལོ་སྐབས་ ༢༢ པའི་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་དབུས་རྒྱུན་བྱེད་མུས་ཡིན། ཕྱི་ལོ ༢༠༡༩ ལོར་གུས་པས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པའི་བོད་ཟས་ཞེས་པ་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་རྒྱལ་ནང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟའ་བཅའ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འཆར་བསྒྲིག་མུས་ཡིན།  དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་རྒྱ་ནད་ཏོག་དབྱིབས་ན་ཚའི་ནད་རླབས་དང་པོས་རྒྱ་གར་ནང་དུ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་པའི་སྐབས་སུ་ནད་འགོག་གདོང་ཁེབས་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་སྦིར་དང་ཅོན་ཏཱ་རའི་བོད་ཁམས་བཟོ་གཞིས་ཚོགས་པས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ནས་རིན་མེད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་དང་བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིན་མིན་གྱི་སྡེ་ཚན་མང་པོར་ཞལ་འདེབས་ཕུལ་ནས་ཞབས་འདེགས་ལེགས་པར་བྱུང་བས་རྒྱ་གར་གྱི་དཔོན་རིགས་ཁག་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གཟེངས་བསྟོད་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་ལག་ཁྱེར་ཡང་ཐོབ་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་རྒྱ་ནད་ཏོག་དབྱིབས་ན་ཚའི་ནད་རླབས་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་པའི་མཐུན་ཚོགས་(International Buddhist Confederation) བརྒྱུད་ནས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ ༢༠ དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ ༨ ལ་སྲོག་སྐྱོབ་འཕྲུལ་ཆས་དང་སྨན་གྱི་མཁོ་ཆས་རིགས། (Oxygen Concentrator, Oxygen Cylinder,Medical Aids) སོགས་ཧིན་སྒོར་རོབ་རྩིས་བྱས་ན་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་ལྷག་གིས་རོགས་རམ་དང་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་མུས་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། པདྨ་མཚོ།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ལོར་བོད་རྔ་བ་ཁུལ་རྐ་ཁོག་རྫོང་ངམ་ཁྱུང་མཆུ་རྫོང་དབལ་ཤུལ་རྨེ་བའི་མཐོང་སྨོན་སྡེ་བ་རུ་སྐྱེས། ཆུང་དུས་ནས་མཐོང་སྨོན་སྡེ་བའི་སློབ་ཆུང་དང་རྫོང་སློབ་འབྲིང་གཉིས་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས། ཕྱིི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་བོད་ཡིག་ཆེད་གཉེར་སློབ་གྲྭར་ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་ལམ་ནས་ཚུད་དེ་བོད་རྒྱ་ཡིག་སྒྱུར་ཐོག་ཆེད་སྦྱོང་བྱས། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་དང་མཐོ་སློབ་བཅས་སུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སྐབས། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་བ་ཁུལ་གྱི་གཞོན་ནུའི་རྩོམ་ཡིག་འགྲན་སྡུར་ཁྲོད་ཨང་གཉིས་པ་ཐོབ་པ་དང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་བོད་ཡིག་ཆེད་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ནས་ལོ་འཁོར་ཡིག་རྒྱུགས་ཁྲོད་ཨང་དང་པོ་ཐོབ་པར་བརྟེན། ཨ་དཀོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ལོ་གསུམ་རིང་སློབ་ཡོན་བྱ་དགའ་གནང་། མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལོ་གཉིས་ལ་སྤྱོད་ཡོན་གཙང་གསུམ་ལྡན་པའི་སློབ་མ་གཟེངས་ཐོན་གྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་བོད་ཡིག་ཆེད་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ནས་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་མཐར་སོན།

སློབ་གྲྭ་ཐོན་པ་དང་ཁ་ཐུག་ལི་ཟིང་སྤང་རྒྱན་དཔར་ཁང་དུ་སློབ་གྲྭ་དང་ཚོགས་པ་ཁག་གི་དུས་དེབ་དང་སྒེར་དེབ་སོགས་ལ་ཞུ་དག་རྩོམ་སྒྲིག་གི་ལས་ཀ་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོའི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བལ་ཡུལ་སྣེ་ལེན་ཁང་དུ་འབྱོར། དེ་ནས་ཤེས་རབ་དགའ་ཚལ་སློབ་གླིང་དུ་ཟླ་ཤས་རིང་སློབ་སྦྱོང་བྱས་རྗེས་སྔ་གཞུག་ཏུ་སུ་ཇ་དང་། མཚོ་པདྨའི་འབྲི་གུང་དགོན་གཉིས་སུ་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་ཀ་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་གསར་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ་དང་། ཤམ་བྷ་ལ་བོད་ཡིག་དྲ་བའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གཞོན་པའི་ལས་ཀ་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ནས་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་དུ་གསར་འགོད་པའི་ལས་ཀ་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པར་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་ལྟར་འགན་འཁུར་མུས་ཡིན་ལ། ལས་ཞོར་དུ་བོད་ཀྱི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་དང་པེན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་བཅས་བྱས་པ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། གསེར་རྟ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ།

༄༅། །གུས་གསེར་རྟ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ཕ་ཚེ་འདས་མགོ་ལོག་གསེར་རྟ་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་དང་མ་ཚེ་རིང་པདྨ་གཉིས་ཀྱི་བུ་རུ་བལ་ཡུལ་གློ་སྨོན་ཐང་དུ་སྐྱེས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ མཐོ་སློབ་ཐོན་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ནས་ ༢༠༠༠ བར་བལ་ཡུལ་སྤོག་ར་གློ་སྒྲིག་ཁྱབ་ཁོངས་ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན་ཨར་ན་པུར་ན་མགྲོན་ཁང་ (Hotel Annapur-na) ནང་ལས་འགན་འདྲ་མིན་ཐོག་ལོ་ངོ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱི་ཉམས་མྱོང། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ནས་ ༢༠༠༠ བར་སྤོག་ར་བྱམས་པ་གླིང་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་བྱས། དེ་ནས་རང་གཞུང་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀའ་འབྲེལ་ཐོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ནས་ ༢༠༠༣ བར་བལ་ཡུལ་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་ (Hotel Tibet) གི་འགན་འཛིན་ལས་རོགས་དང་དེ་རྗེས་གནས་སྤར་གྱི་འགན་འཛིན་ཐོག་ཞབས་ཞུ་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་ ༢༠༠༦ དང་ ༢༠༠༦ ནས་ ༢༠༠༨ བར་བལ་ཡུལ་ནང་སྐར་མ་གསུམ་ཅན་གྱི་མགྲོན་ཁང་གངས་ལྗོངས་ (Hotel Gangjong) དང་མ་ནང་ (Hotel Manang) གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ནས་ ༢༠༡༡ དང་ཡང་ ༢༠༡༤  ནས་ ༢༠༡༩  བར་རང་གཞུང་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཚེ་རིང་རྒན་གསོ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ནས་ ༢༠༡༨ བར་མདོ་སྨད་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐབས་ ༡༥ དང་ ༡༦ གི་ཕྱི་འབྲེལ་འགན་འཛིན་བྱས། བལ་ཡུལ་མདོ་སྨད་སྐབས་ ༥ ནས་ད་ལྟའི་སྐབས་ ༡༠ པའི་ས་གནས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་ལས་འགན་ཐོག་སྔ་རྗེས་ཐེངས་དྲུག་བསྟུད་མར་བྱ་མུས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༥ དང་། ༡༦། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ གྱི་སྤྱི་འཐུས་ལས་འགན་ཞུ་མུས་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། ཡེ་ཤེས་སྒྲོལ་མ།

༄༅། །གུས་མོ་ ༡༩༧༡ ལོར་ཕ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་གྱི་བུ་མོར་བཞུགས་སྒར་དུ་སྐྱེས། ྋགོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་དྲིན་འོག་རྡ་ས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་འགྲིམས་ནས་སློབ་སྦྱོང་རིམ་ཐོན་བྱས། ༡༩༩༦ ནས་ ༡༩༩༩ ལོའི་བར་རྡ་ས་ས་གནས་བུད་མེད་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་དང་། ༢༠༠༣ ལོར་རྡ་ས་མདོ་སྨད་ས་རྒྱུན་དངུལ་གཉེར། ༢༠༠༣ ནས་ ༢༠༠༦ ལོའི་བར་དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་མཐུད་འགན་འཛིན། ༢༠༠༥ ལོར་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་རྒྱ་གར་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་བཞིའི་ནང་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་གནང་སྐབས་ལྡེ་ར་ལྡུན་ནས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་བར་མི་གྲངས་ ༡༧༠ ལྷག་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་ཚོགས་གཙོའི་འགན་ཞུས། རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་མངའ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ས་གནས་ཁག་ ༡༨ ལ་དབུས་བུད་མེད་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་དང་མ་འོངས་ལས་འཆར་སྐོར་ལ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཞུས། ༢༠༠༦ ལོར་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཡང་བསྐྱར་རྒྱུན་ལས་ལ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བཞིན་ ༢༠༠༩ བར་ལས་ཁུར་ཞུས། ༢༠༠༩ ཟླ་ ༡༡ ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ལྔ་པ་ཨི་ཊ་ལིའི་རྒྱལ་སར་ཚོགས་སྐབས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནང་ལས་ཀ་བྱས། ༢༠༠༩ ལོར་མདོ་སྨད་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཚོགས་གཙོའི་ལས་འགན་ཁུར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་བོད་ནང་ཛ་དྲག་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྟེ་ ༢༠༡༡ ལོར་བཞུགས་སྒར་ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གི་དགེ་འདུན་པ་ ༡༠༠ ཡིས་རྡ་ས་ནས་ལྡི་ལི་བར་སེར་བསྒྲེངས་སྙན་སྐུལ་མཆོད་འབུལ་ཞེས་གོམ་བགྲོད་སྐབས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་ལས་འགན་ཁུར། བོད་ལྗོངས་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་ྋསྐུའི་གྱ་སྟོན་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ལ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་དངུལ་གཉེར་གྱི་ལས་འགན་ཁུར།

༢༠༠༧ ལོར་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་སྤྱི་འཐུས་དང་། ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པ། ༢༠༡༦ ལོར་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པ། ༢༠༢༡ ལོར་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་བཅས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་འགན་ཁུར་མུས་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༡ ལོར་རེབ་གོང་རྒྱལ་པོ་དཔོན་ཚང་དུ་སྐྱེས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་སློབ་སྦྱོང་དང་།  ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་ ༢༠༠༤ ལོ་བར་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ (Mother’s International School) སློབ་གྲྭའི་ནང་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་ལམ་སྐོར་ཆེད་སྦྱོང་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་ ༢༠༡༢ བར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ཟུར་དང་བདེ་སྲུང་བཀའ་ཟུར་འཇིགས་མེད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་སྒེར་གྱི་དྲུང་ཡིག་གི་འགན་ཁུར་བླངས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོ་ནས་ཨ་རིའི་གྷུ་ར་སུ་ཁྱིིམ་ཚང་གི་ཐེབས་རྩ་དང་ཧྥ་རན་སིའི་ (Graines d’Adenir) རོགས་སྐྱོར་ཚོགས་པ་གཉིས་ལ་འབྲེལ་ལམ་ཞུས་འབྲེལ། གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་གང་སར་བོད་མི་སྐྱོ་བོའི་རིགས་ལ་འཚོ་སྣོན་དང་། སློབ་ཕྲུག་མང་པོར་སློབ་སྦྱོང་མཐུན་རྐྱེན་འཚོལ་སྒྲུབ་ཞུས་ཡོད།༢༠༡༠ ནས་ལོ་བཞིའི་རིང་ཀུན་ཕན་རིགས་གནས་སློབ་གྲྭའི་དྲུང་ཆེའི་ལས་ཁུར་དང་ ༢༠༡༤ ནས་སློབ་གྲྭ་དེ་གའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་ཁུར་བླངས་ཏེ་རང་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་དབྱིན་ཡིག་དང་། གློག་ཀླད་སོགས་ཆེད་སྦྱོང་མཐུན་རྐྱེན་བསྒྲུབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་༸སྐུའི་གྱ་སྟོན་སྐབས་མདོ་སྨད་གྱ་སྟོན་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་རེ་སྐུལ་ལྟར། མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁོངས་གི་མཁན་བླ་སྤྲུལ་རྣམ་པ་དང་། ཡབ་གཞིས་ནང་མི། གྱ་སྟོན་སྦྱིན་བདག་རྣམས་ལ་བཞུགས་གནས་མགྲོན་ཁང་དང་། རླངས་འཁོར་གོ་སྒྲིག་སོགས་མཐུན་རྐྱེན་ཞུ་དགོས་རིགས་ཞུས། ༢༠༡༦ ནས་ ༢༠༡༨ བར་དུ་མདོ་སྨད་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གི་བདེ་དོན་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་འགན་ཁུར་ཞུས། ད་ལྟའི་ཆར་བདེན་རྒྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པའི་འགན་འཁུར་དང་། སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། དགེ་བཤེས་རྔ་བ་གངས་རི།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་བཟུང་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་དང་དྲུང་ཆེ། མོན་གྷོ་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་འགན་ཁུར་མང་པོ་ཞིག་ཁུར་ཡོད་པ་མ་ཟད།  བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཆེད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་དང་གོམ་བགྲོད། ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་མང་པོ་ཞིག་གིས་འགན་ཁུར་གཙོ་ཁུར་གནང་ནས་སྤེལ་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་ནས་དགེ་བཤེས་དམ་བཅའ་བཞག ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་བཀའ་སྤྱི་གསར་འདེམས་སྐབས་ཀྱི་དགོས་བབ་དང་བསྟུན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཞེས་པའི་གསར་ཤོག་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་དང་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་ཡོད་ལ།  སྔ་ཕྱིར་གསར་ཤོག་དང་དུས་དེབ། དྲ་ལམ་ཁག་ཏུའང་། སྤྱི་ཚོགས་དཔྱད་གླེང་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་མང་དག་ཅིག་སྤེལ་ཡོད།

མོན་གྷོ་མདོ་སྨད་ས་གནས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་གཙོ་ནས་བཟུང་མདོ་སྨད་དབུས་རྒྱུན་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་རྒྱུན་ལས་དང་མཉམ་དུ་༸སྐུའི་གྱ་སྟོན་ཚོགས་ཆུང་དུ་ལོ་གསུམ་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་དབུས་རྒྱུན་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚོགས་གཙོའི་འགན་ཁུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་མདོ་སྨད་དབུས་རྒྱུན་ཚོགས་གཙོའི་འགན་ཁུར་ཡང་གནང་བཞིན་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༦ པའི་ལས་ཁུར་ཞུས་པ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་མུས་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང་། ཤིང་ལོ་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ།

༄༅། །༡༩༨༩ ལོའི་ཟླ་ ༠༢ པའི་ཚེས་ ༠༡ ཉིན་མཚོ་སྔོན་གཅན་ཚ་རུ་སྐྱེས་ཏེ་བོད་ནང་དུ་སློབ་ཆུང་མཐར་ཕྱིན། ༢༠༠༥ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་སླར་ཡང་སུ་ཇཱ་སློབ་གྲྭར་ཞུགས། ༢༠༡༢ ལོར་བོད་ཁྱིམ་གོ་པལ་པུར་སློབ་ཞུགས་ཀྱིས་༢༠༡༤ ལོའི་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡིག་རྒྱུགས་ཁྲོད་བོད་ཁྱིམ་གོ་པལ་པུ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་ཡོངས་ལས་ཨང་རིམ་དང་པོ་བླངས། ༢༠༡༤ ལོར་ལྡི་ལིའི་མཐོ་སློབ་རྩེ་ཕུད་ཀྱི་གྲས་ (Delhi University- Ramjas) ནང་ཆབ་སྲིད་རིག་པ་ཆེད་སྦྱོང་གིས་ ༢༠༡༧ ལོར་སློབ་མཐར་སོན་ཞིང་། ༢༠༡༨ ནས་ (Indira Gandhi National Open University- IGNOU) ནང་ཆབ་སྲིད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་ཆེད་སྦྱོང་བྱས།

ལས་ཀའི་ཉམས་མྱོང་། ༢༠༡༦ ལོར་མཐོ་སློབ་འགྲིམས་ཞོར་རོ་ཧི་ནེ་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་དྲུང་ཡིག་དང་ལྡི་ལིའི་བོད་ཁྱིམ་སྡོད་ཁང་གི་དཔེ་མཛོད་དོ་དམ་པ་བྱས། ༢༠༡༨ ལོར་ ”ཐེངས་དང་པོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཆེན་”སྟེང་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཤིང་ལོ་བཞིའི་རིང་ལས་འཁུར་ཞུས། ༢༠༡༩ ལོར་སྐབས་བཅུ་པའི་རྡ་ས་ས་གནས་འཐུས་མིར་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དང་། ༢༠༢༡ ལོར་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་ལས་ཁུར་ཞུ་མུས་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་སུ།

མིང༌། བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད།

༄༅། །གུས་པ་ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་མི་ནེ་སོ་ཊའི་ནང་གནས་སྡོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ཀཋ་མཎཌུར་ཕ་གཉའ་ནང་བཀྲིས་དོན་གྲུབ་དང་། མ་སྐྱིད་གྲོང་ཕུར་བུ་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ཀྱི་བུར་སྐྱེས། འཛིན་རིམ་བཅུ་པ་བར་རྡོ་རྗེ་གླིང་སེནཊ་ཇོ་སེབ་ནོརྠ་པོཨེཎཊ་སློབ་གྲྭར་ཕྱིན་པ་དང་། ༡༩༩༩ ནང་ཨ་རིར་འབྱོར་ཏེ། ཁོ་ལོ་ར་ཌོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ནས་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་ཕྱག་འཁྱེར་བླངས། ད་ལྟ་མི་ནེ་སོ་ཊའི་གཙུག་ལག་མཐོ་སློབ་ལ་སློབ་དཔོན་ཕྱག་འཁྱེར་གྱི་ཆེད་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མུས་དང་། ༢༠༢༠།༢༠༢༡ ལོའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་རིམ་སློབ་ཡོན་ཐོབ་མཁན་གྱི་གྲས་ཞིག་ཡིན།

ཁོ་ལོ་ར་ཌོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭར་ཡོད་སྐབས། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་དང་། དེའི་རྗེས་ཁོ་ལོ་ར་ཌོའི་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་གྱི་འགན་འཁུར་ཞུས། ༢༠༠༦ ལོར་ཁོ་ལོ་ར་ཌོ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོར་འོས་འདེམས་བྱུང་། ༢༠༠༩ ནང་མི་ནེ་སོ་ཊར་གནས་སྤོས་བྱས་རྗེས་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཞོན་ལོ་གཉིས་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཙོའི་ལས་ཁུར་ལོ་གཉིས་རིང་ཞུས། ༢༠༡༣ ནང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོར་འོས་འདེམས་བྱུང་། དེ་ནས་དྷ་རམ་ས་ལར་གནས་སྤོས་ཀྱིས་འགན་འཁུར་བླངས་པ་དང་། ༢༠༡༦ ལོར་སླར་ཡང་ཚོགས་གཙོར་སྐྱར་འདེམས་བྱུང་བས་ ༢༠༡༩ བར་ཁྱོན་བསྡོམས་ལོ་དྲུག་ཧྲིལ་པོར་ཞབས་ཞུ་ཞུས་པ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། དོན་གྲུབ་ཚེ་རིང་།

༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ལོར་ (Chandigarh) མཐོ་སློབ་ཐོན་རྗེས་ལོ་ངོ་ ༡༣ ལྷག་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེར་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་པའི་འགན་འཁུར་ཞུས། དེ་རྗེས་ཨ་རི་ཨེམ་ཧས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ཡོད་པའི་མེ་སི་ཆུ་སེཊ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ (University of Massachusetts) ནང་ལོ་ངོ་ ༢༥ སློབ་ཕྲུག་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ལས་འགན་བྱེད་མུས་དང་གཞན་ཡང་ཚོགས་པ་གཞན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱང་བྱས་མྱོང་ཡོད། ངས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་གི་ནང་། ཤེས་ཡོན་གྱི་བསྟི་གནས་ཁང་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་། ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ནང་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་སྣེ་འདྲ་མིན་ཐོག་ཞབས་ཞུ་བྱས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ནང་གཞི་རིམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བླངས་པའི་རྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་གུས་རང་ཉིད་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས། (Jim McGovern) ལགས་ཀྱིས་དབུས་པའི་ (Massachusetts) གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་བརྩམས་ཡོད་པས་ཁོང་རྣམ་པས་བོད་དོན་ཐད་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་གིས་ནུས་པ་ལྡན་པའི་གྲོས་ཆོད་ཡང་འཇོག་ཐུབ་ཡོད་པའི་མྱོང་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང་། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན།

༄༅། །ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ནི་ ༡༩༥༤ ལོར་སྐྱིད་གྲོང་དུ་སྐྱེས།   ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་སུ་བྲོས་བྱོལ་དུ་སླེབས།    དེ་ནས་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་རྒྱ་གར་གཞུང་བཅས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་གཞུང་གཏན་སློབ་ཌལ་ཧོསེར་སློབ་སྦྱོང་བྱས།   དེ་རྗེས་རྡ་ས་རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་ལ་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ནང་ཆོས་ལ་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་ཞུས།   ༡༩༨༢ ལོར་སེ་པན་ནང་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཞིག་གི་རེ་འདུན་ལྟར་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་བསྒྱུར་ཆེད་འབྱོར།  སེ་པན་ནང་གཏན་སྡོད་བྱེད་མཁན་བོད་མི་དང་པོ་དེ་ཆགས་འདུག།   དེ་ནས་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་བཞིན་ ༡༩༩༤ ལོར་ ༼སེ་པན་བོད་ཀྱི་ཁང་པ་༽ ཞེས་རིག་གཞུང་བསྟི་གནས་ཁང་གསར་འཛུགས་དང་། ྋགོང་ས་མཆོག་ནས་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་གནང་མཛད། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ དང་ ༢༠༡༦ ལོར་སྲིད་སྤྱིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོར་ཡུ་རོབ་དང་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་དང་འདི་ལོ་ ༢༠༢༡ སྲིད་སྤྱིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོར་ཡུ་རོབ་མི་མང་རྣམས་ནས་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཤུགས་ཆེ་གནང་བར་བརྟེན་བསྐྱར་དུ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང༌། ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ།

༄༅། །སྤྱི་ལོ ༡༩༨༥ ནས ༡༩༩༠ བར་དམུ་དགེ་དགོན་དུ་ཕར་ཕྱིན་བར་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱས། སྤྱི་ལོ ༡༩༩༡ ལོར་རྒྱ་གར་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་རྗེས་སྦིར་སུ་ཇའི་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་སློབ་གྲྭར་འགྲིམས་ཏེ་ཨིན་སྐད་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས། རྗེས་སུ་ཝ་ར་ཎ་སི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭར་ལོ་གསུམ་རིང་ལ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་ཧྥ་རན་སིར་འབྱོར་ཏེ་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ བར་དུ་ཧྥ་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་གཞི་རིམ་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་པའི་ལག་ཁྱེར་བླངས།  དེ་ནས་ལོ་གསུམ་རིང་ (Sorbonne Universit Paris I)  གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཏུ་ཁྲིམས་ལུགས་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་བྱས།  སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ནས་ ༢༠༡༥ བར་དུ་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱ་ནག་སྲོལ་རྒྱུན་གསོ་རིག་སློབ་གླིང་དུ་ཀྲུང་དབྱིའི་སྨན་གཞུང་དང་ལག་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ནང་སློབ་སྦྱོང་མཐར་ཕྱིན།  སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་ ༢༠༡༥ བར་དུ་ཧྥ་རན་སིའི་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོའི་འགན་འཁུར་བྱས།  སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ནས་ ༢༠༡༩ བར་ཧྥ་རན་སིའི་མདོ་སྨད་ས་གནས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་གཙོ་བྱས།  བྱམས་བརྩེའི་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་འཁུར་བྱས་མྱོང། ད་ལྟ་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །

མིང་། རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས།

༄༅། །རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་ནི་ ༡༩༩༤ ལོར་བོད་ནས་འབྱོར་རྗེས་མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་དུ་སློབ་འཇུག་ཞུས།  ༢༠༠༥ ལོར་སློབ་གྲྭའི་སྤྱི་ཁྱབ་རྒན་བདག་གི་འགན་ཁུར་ཞུས།  ༢༠༠༧ ལོར་མ་རྡ་ར་སི་བོད་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་དང་། ༢༠༠༨ ལོར་ཚོགས་གཙོ་དང་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་རིགས་མཐོ་སློབ་སྒེར་ལངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་རྒྱུན་ལས་བྱས།  ༢༠༠༩ ལོར་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་ ༣ པའི་སྤྱི་ཁྱབ་འབྲེལ་མཐུད་པ།  ༢༠༡༢ ལོར་མ་རྡ་ར་སི་བོད་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དབུས་རྒྱུན་བྱས།  ༢༠༡༣ ལོར་མ་རྡ་ར་སི་ཡི་ཤུའི་མཐོ་སློབ་ནང་བོད་དོན་ཉམས་ཞིབ་པ་ཀོ་ལོ་ཌི་ཨར་ཕི་གདན་ཞུས་ཀྱིས་བོད་དོན་གླེང་བ་ཐེངས་དང་པོ་ཆགས་ཡོད།  ༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་རིགས་དང་ཕྱི་རྒྱལ་སློབ་ཕྲུག་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཏུ་བོད་རིགས་དང་བོད་དོན་ངོ་སྤྲོད།  ༢༠༡༤ ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དབུས་རྒྱུན་དང་དྲུང་ཆེའི་འགན་འཁུར་ཞུས།  གཞན་ཡང་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་བསྟི་གནས་ཁང་གི་ནང་ཉམས་ཞིབ་ལས་རོགས་དང་། བོད་ཀྱི་ལྟ་ཞིབ་ཅེས་པའི་ནང་ཨིན་ཡིག་ཉམས་ཞིབ་པ་བྱས།  ༢༠༡༨ ནས་ ༢༠༢༠ བར་ཁོན་སི་ལན་ཌི་ནང་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་དང་།  ཡུ་གུར་དང་བོད་རིགས་དང་ཧོང་ཀོང་དང་ཝི་རྡི་ནམ་མཉམ་དུ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་།  ༢༠༡༩ ལོར་ཁོན་སི་ལན་ཌི་བོད་རིགས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་གཙོར་འེས་འདེམས་བྱུང་།  ༢༠༢༠ ལོར་ཨོ་གླིང་ནང་གི་རྒྱ་གཞུང་ལ་རྒོལ་བའི་ཚོགས་པ་མང་གཙོ་སྲུང་སྐྱོབ་གསར་འཛུགས་དང་སྟངས་འཛིན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འོས་འདེམས་ཀྱིས་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ། །